Przyjmuje się, że pierwsze formy zabawy pojawiają się po ukończeniu szóstego miesiąca życia. Są to tzw. zabawy funkcyjne i manipulacyjne. Pociechy zauważają wtedy funkcje niektórych części swojego ciała, ćwiczą np. wydymanie warg i prychanie ustami, przebieranie paluszkami, przekładanie przedmiotów z ręki do ręki i machanie nimi. Zauważają, że niektóre przedmioty są elastyczne i uginają się pod naciskiem, a inne są twarde i sztywne. Pojawiają się zabawy głosem — wydawanie różnych dźwięków i nasłuchiwanie ich.

Z czasem pojawiają się zabawy konstrukcyjne, które są mniej lub bardziej złożone i wymagają operowania konkretnymi przedmiotami w celu stworzenia czegoś – np. babki z piasku, wieży z klocków, czy umieszczenia mniejszego przedmiotu w większym.

W okolicach drugiego roku życia pojawiają się zabawy symboliczne, pojawia się wątek "na niby" i udawanie. Zastępowanie jednych przedmiotów drugimi. Z początku funkcje tych przedmiotów są bardzo podobne, np. zwykły samochodzik może stać się latającym samochodem, ale z czasem wszystko może stać się wszystkim, np. książka zostanie tratwą, a banan – telefonem.

Z czasem zabawa symboliczna przekształca się w zabawę tematyczną – czyli dziecko zaczyna odtwarzać w zabawie rzeczywistość. Pojawiają się role lekarki czy sprzedawcy i zabawy w dom. W ten sposób dziecko uczy się i utrwala sobie role społeczne i wykonywanie różnych czynności, które będą towarzyszyły mu w dorosłym życiu.

Zabawa to naturalny proces rozwoju intelektualnego, ruchowego i kreatywnego człowieka.

Zabawy bez użycia przyborów

Czasami znajdujemy się w sytuacji, gdzie nie mamy pod ręką zabawek czy rekwizytów, nadających się do zabawy, a potrzebujemy czymś zająć dziecko, np. w podróży samochodem czy pociągiem. Jest naprawdę wiele zabaw, do których wystarczy nam wyobraźnia!

Wszyscy znamy zabawę, gdzie jedna osoba mówi słowo, a kolejna musi podać wyraz zaczynający się na literę, na którą kończy się to słowo np. samolot -> trampek -> koperta -> auto itd. Z czasem robi się trudniej, ponieważ wiele słów w języku polskim kończy się na literę "a". Ze starszymi dziećmi można wprowadzić zasadę, że staramy się wymyślać takie słowa, które nie będą kończyć się na "a", a z młodszymi zagrać w uproszczoną wersję, w której ich zadaniem będzie powiedzieć 3 słowa zaczynające się na wybraną literę.

Inną wersją zabawy słownej, która potrafi zająć nawet na kilkadziesiąt minut i wytężyć naszą językową kreatywność jest ta, w której grający muszą wymyślić całe zdanie składające się tylko ze słów na tę samą literę. Starajmy się, by zdania miały jak najwięcej wyrazów i oczywiście zachowały jako taki sens logiczny, np. "Lubiana Luiza liczy liście lawendowej lilii". Wydaje się trudne? Uwierzcie w możliwości waszych pociech, z początku możecie im podpowiadać, by z czasem zobaczyć jak tworzą coraz dłuższe zdania ze słowami, o których nie mieliście pojęcia, że je znają. Jak wybrać literę, na którą mają być wyrazy w zdaniu? Na przykład tak jak w zabawie "Państwa — Miasta". Jedna osoba powtarza w myśli alfabet, a druga w wybranym momencie mówi "stop". Na której literze, wypowiadanej po cichu, padnie "stop" ta jest tą wybraną.

Innym przykładem kreatywnej zabawy słowem jest  "Wyjeżdżam w podróż i zabieram ze sobą". Polega ona na tym, że pierwsza osoba zaczyna grę od słów "Wyjeżdżam w podróż i zabieram ze sobą..." i podaje przedmiot lub osobę zaczynającą się na literę "a", druga osoba, zaczyna od tej samej formułki, czyli "Wyjeżdżam w podróż i zabieram ze sobą..." powtarza rzecz na literę "a", którą powiedział poprzednik i dodaje od siebie coś na literę "b". Kolejna osoba znowu zaczyna od słów "Wyjeżdżam w podróż i zabieram ze sobą." powtarza przedmiot na literę "a", który wybrała pierwsza osoba na literę "b", którą podała druga osoba i dodaje od siebie słowo na literę "c" i tak dalej, przez cały alfabet. Grę można urozmaicać i podnosić stopień trudności umawiając się, że wymieniamy np. tylko zawody: astronautkę, bibliotekarza, cukiernika, dentystkę, edukatora lub mieszkańców miast i państw: Algierczyka, bydgoszczanina, Dunkę, Estonkę.

Dla młodszych dzieci zawsze sprawdzą się zgadywanki. Może to być coś, co jest związane z miejscem, gdzie się właśnie znajdujecie albo czymś, co dziecko zna. Np. czekając w kolejce u fryzjera: Kto to jest: "Myje nam głowę, zręcznie posługuje się nożyczkami i ma taki śmieszny, duży pędzel do omiatania obciętych włosów z karku i twarzy." Lub: "To takie urządzenie, które głośno szumi, dmucha ciepłym powietrzem i dzięki niemu nasze włosy szybciej wysychają."

Rysowanie na plecach – to kolejna zabawa idealna dla młodszych dzieci. Rodzic lub opiekun rysuje palcem na plecach dziecka prosty przedmiot, który następnie maluch próbuje odgadnąć. Warto zacząć od naprawdę prostych kształtów typu kwadrat, trójkąt czy koło i stopniowo przechodzić np. do słonka, kwiatuszka czy choinki.

Maluchy ćwiczą wtedy wyobraźnię, skojarzenia oraz mają niezwykłą radość i budują pewność siebie, gdy udaje im się odgadnąć dany przedmiot.

Magiczne rozmowy – dzieci mają niesamowitą wyobraźnię. Wydaje się, że z wiekiem, gdy dociera do nas coraz więcej informacji z realnego świata, tracimy miejsce na fantazjowanie, które wypełniało nam głowę w pierwszych latach życia. A świat magiczny dziecka, choć wymyślony jest idealnym sposobem na komunikowanie się z nim.

Marka KINDER Chocolate na limitowanej serii opakowań "Radość bycia razem" zachęca rodziców do rozmów z dzieckiem, dzięki którym poznamy jego emocje, np. Zapytaj dziecko, jaką postacią z bajki jest lub jakim jest kwiatkiem. Maluch, wcielając się w daną postać, uczy się o cechach osobowościowych – może powiedzieć, że jest odważny jak wilk, ma tyle pomysłów na zabawę co stokrotka płatków. Zachęcanie dziecka do wymyślania historyjek z danymi postaciami, to tak naprawdę czas na rozmowę z nim, z której możemy się wielu dowiedzieć o naszym małym człowieku.

Zabawy z prostymi pomocami

Mając do dyspozycji kartki i ołówki pamiętaj o klasykach, które sprawdzają się od pokoleń — takich jak gra w statki, kółko i krzyżyk i wspomniane wcześniej "Państwa — Miasta". Uczą, ćwiczą logiczne myślenie, sprawiają przyjemność i pożytecznie wypełniają czas.

Rozwojową grą i to na wielu poziomach jest również "memory", czyli "pamięciówka" polegająca na odnajdywaniu par kartoników leżących jednakową dla wszystkich stroną do góry. Grę oczywiście można kupić w wielu wariantach tematycznych. Np. z postaciami z bajek czy przedstawiające różne miasta. W ten sposób dziecko nie tylko się bawi, ale też uczy się świata przedstawionego na kartach. Gdy nie masz pod ręką gotowych kartoników z "memory", możesz wykorzystać zwykłą talię kart i dobierać w pary te same liczby i figury. Zachęcamy również do samodzielnego przygotowania kartoników z grą, na których możemy umieścić to, czego w danym momencie może nauczyć się dziecko np. słówka lub zwroty z języka angielskiego, kolory, flagi państw, działania matematyczne (np. tabliczkę mnożenia lub dodawanie i odejmowanie – trzeba odnaleźć kartonik z pasującym wynikiem).

Mając kartki czy gazety, możemy pokazać dziecku jak złożyć z nich różne przedmioty, takie jak łódkę, samolot, skaczącą żabę czy kwiat. Oprócz zdolności manualnych i cierpliwości, dziecko będzie mogło poćwiczyć swoją wyobraźnię, ożywiając te przedmioty i tworząc z nimi różne zabawne sceny czy opowiadać historyjki.

Zamiast odsyłać dziecko do samotnej zabawy najnowszym modelem jakiejś zabawki czy oglądania bajki, zachęcamy do spędzenia z nim czasu, wspólnego odkrywania świata, zdobywania nowych umiejętności. Te wspólne chwile tworzą nie tylko wspaniałe wspomnienia, ale też budują więź.

Materiał promocyjny Ferrero Commercial Sp. z o.o.

Źródła:
1. https://www.studocu.com/pl/document/uniwersytet-kazimierza-wielkiego-w-bydgoszczy/psychologia/psychologia-rozwoju-czlowieka-doroslosc-rola-zabawy-emocje/27151177
2. https://zpe.gov.pl/a/klasyfikacja-rodzajow-zabaw/DENqOelfC[/i]

Przejdź na stronę główną >>